Het pitchen van een onderzoek, artikel of idee

Na enkele weken zwoegen op mijn zolderkamertje waren de resultaten van mijn onderzoek naar de ontslagen trainers eindelijk te vinden. Toen ik het op maandag trots aan Roy liet zien, zei hij meteen: “Dit moet je gaan pitchen.” Van mijn gezicht was een combinatie van blijheid, verbazing en angst af te lezen. Natuurlijk was ik fier dat Roy er zo positief over was, maar aan de andere kant kwam het idee van een onderzoek pitchen aan grote sportpartijen ineens wel heel dichtbij.

En die eerste keer dat je dan een onderzoek gaat pitchen aan verschillende partijen, wil je het natuurlijk wel goed doen. Dus ging ik uitzoeken hoe ik nu het beste een onderzoek, artikel of opdracht kan pitchen aan een mediabedrijf, om zeker te weten dat ik het niet verkloot.

Waarom zou je een onderzoek of idee pitchen?

Als je iets gemaakt hebt wat baanbrekend is of een idee hebt dat nog nooit eerder is gedaan, kan het verstandig zijn om het idee te pitchen. Check daarbij altijd of het artikel niet al eens is verschenen in diezelfde krant of tijdschrift. (makkelijk te doen via bv. NexisUni)

Daarnaast is het pitchen van een idee of artikel verstandig omdat je er geld voor kan vragen. Uiteindelijk moeten we als freelance-journaliststudenten toch rond kunnen komen en dat begint met betaalde opdrachten of klussen.

Hoe doen andere studenten dit? Hebben zij daar ervaring mee?

In het begin van het schooljaar kwamen Mirthe en Cédric van DataBewijst vertellen over hun gelijknamige bedrijfje. Zij werken samen met opdrachtgevers om datajournalistiek te bedrijven. Een gesprek met hen zou mij allicht verder op weg helpen.

Het belangrijkste wat ze meegaven is dat je bewust moet zijn van wat je wel en zeker ook wat je niet wilt zeggen. Enkele verkeerde woorden kunnen een pitch namelijk helemaal de grond in werken. Ook wil je niet teveel informatie over de inhoud en de conclusies van het onderzoek prijsgeven. Hierbij loop je namelijk het risico dat ze er zelf wat mensen op gaan zetten om het uit te gaan zoeken, waardoor ze jouw onderzoek niet hoeven te kopen, maar wel het idee kunnen gebruiken. Probeer ook aan te geven wat jouw onderzoek uniek maakt en waarom ze jouw onderzoek als betrouwbaar kunnen zien. Geef ze geen ruimte om te twijfelen aan de integriteit van het onderzoek of de journalist. Ook is het verstandig om goed voor je te hebben aan welke partijen je het wil verkopen en waarom.

Ze besloten het gesprek met een factor waarop je zelf weinig invloed hebt. Het heeft namelijk veel voordelen als je iemand kent die bij het bedrijf werkt, dus een soort ingang hebt naar de redactie of het bedrijf.

Met dit gesprek op zak was ik al een stuk wijzer geworden. Het valt en staat dus bij een goede voorbereiding. Weet wat je wilt zeggen en tegen wie. Maar toch besloot ik nog verder te gaan zoeken. Roy attendeerde mij erop dat Erwin van ’t Hof – die een volledig boek schreef over de journalistieke economie van de freelancemarkt – dinsdag 3 november een gastcollege gaf. Ik besloot om deze bij te wonen en aan hem ook mijn vraag / probleem voor te leggen. Omdat we in tijdnood waren, kon ik hem niet meer de vraag stellen hierover die ik wilde. Ik stuurde hem naderhand een berichtje en daar reageerde hij gelukkig op met de volgende tips:

Dezelfde tip komt ook hier weer naar boven: wees helder en duidelijk en weet wat je wilt zeggen. Daarnaast geeft hij de tip om menselijk contact te zoeken. Ook wijst hij op de duur van de pitch (3). “Hou het helder en kort. Je kan later altijd nog uitweiden.”

Wat geeft de literatuur aan over het pitchen van een idee?

Met deze tips was ik al een heel eind verder. Toch ging ik ook nog even in de boeken en online zoeken wat ik kon vinden over het pitchen en verkopen van een verhaal. En daar kwamen nog verschillende dingen uit.

Op de website van de Coöperatie geeft Cees van der Laan – hoofdredacteur van Trouw – het volgende aan: “Ik heb in mijn tijd als correspondent tijdens de Bosnische burgeroorlog geleerd dat iets wat voor jou als een groot probleem lijkt, voor de ander een van de vele problemen is.” Voor het pitchen van een verhaal of idee moet er beredeneerd worden vanuit de opdrachtgever en niet vanuit de freelancer. Dolf Rogmans van Villamedia voegt hieraan toe: “Jij moet als freelancer mijn probleem oplossen, namelijk: het vullen van een blad.” 

Saskia de Jong, eigenaresse van het bedrijf Media & Marketing schreef een blogpost over het maken van een mediapitch. Daarin komt onder meer naar boven waar journalisten naar op zoek zijn. Ze schrijft dat uit onderzoek blijkt, dat 39% van de journalisten exclusief onderzoek wenst. 27% is op zoek naar Breaking News, 19% wil relevante content en 15% wenst verhalen met emotie. Voor de duidelijkheid: mijn verhaal past onder het kopje ‘exclusief onderzoek’, dus de kans is het grootst dat dit in de smaak valt.

In diezelfde blogpost geeft ze ook tips om een pitch te maken. Je kunt ze namelijk ophangen aan één van deze zeven haakjes:

ebook media pitch
De zeven haakjes om je pitch aan op te hangen © Saskia de Jonge

Dan is er nog de belangrijke vraag: stuur je een mail of bel je naar het medium? Volgens Martine de Vente – freelance journalist en bestuurslid van FLA (FreeLancers Associatie) – is bellen niet handig omdat chefs geen tijd hebben om alle freelancers te woord te staan.

Ook het Basisboek voor Journalistiek (Kussendrager) heeft een hoofdstuk ingericht dat gaat over het verkopen van een verhaal. Zij komen met zeven stappen die je kan gebruiken om een pitch voor te bereiden:

Stap 1: Verdiep je in het medium. (Waarom past het bij dit medium?)
Stap 2: Pitch een verhaal, geen idee. (“Ik wil iets schrijven over België” slaat niet aan.)
Stap 3: Geef je verhaal urgentie (Waarom is het nu relevant?)
Stap 4: Toon aan dat jij de geschikte verteller bent. (Vertel kort over jezelf + waarom dit verhaal op jouw buik geschreven is)
Stap 5: Wees foutloos. (Eén fout kan het einde zijn)
Stap 6: Durf over geld te beginnen.
Stap 7: Houd vol. (‘Durf op je bek te gaan’ – Dennis Rijnvis)

De tips die ik hieruit haal:

Om deze tips die uit de gesprekken en uit de literatuur komen even samen te vatten.

  • De pitch valt of staat met een goede voorbereiding. Weet wat je wel en niet wilt zeggen en ben duidelijk. Hierbij is het ook belangrijk om een verhaal te pitchen en niet een idee. Vertel wat jouw verhaal/onderzoek uniek maakt.
  • Om de pitch te maken, kun je de stappen van het Basisboek gebruiken of het haakje dat Saskia de Jonge aan je meegeeft. Hiermee weet je zeker dat de pitch overzichtelijk en professioneel overkomt.
  • Weet met welke partijen je in zee wilt gaan. Verdiep en verplaats je in deze media.
  • Het kan altijd helpen om een soort ingang naar die redactie te hebben. Ken je toevallig iemand of heb je er al eens iets gedaan, heb je – hoe scheef het eigenlijk is – meer kans van slagen.

Mijn eigen ervaring:

Na deze gesprekken en het zoeken van informatie, was het aan mij de taak om mijn onderzoek te gaan voorleggen aan de verschillende partijen. Ik heb hierin gekozen voor AD (Sjoerd Mossou) en Het Nieuwsblad (Gert Gysen – België). Waarom heb ik voor deze partijen gekozen? Ik heb mij eerst verdiept in het sportkatern van beide kranten. Welke past het meeste bij mijn stijl en waar zou dit onderzoek (of een verhaal over dit onderzoek) het best uit de verf komen. Daarnaast heb ik indirect al eens contact over een project gehad met Sjoerd Mossou en ben ik bij Het Nieuwsblad al eens op de redactie geweest. Dus deze ‘ingang’ kon mij hopelijk ook sneller op weg helpen.

Hoe heb ik het aangepakt?

Simpel: ik heb eerst een kort berichtje gestuurd met de vraag of ik het onderzoek mocht pitchen. Toen ze daarmee akkoord gingen heb ik het volgende gestuurd:

Ik heb in de pitch geprobeerd om de tips uit de gesprekken en de boeken mee te nemen. Zo heb ik gelet op de lengte van de pitch (minder dan 200 woorden zoals Saskia de Jonge aangaf), heb ik een verhaal gepitcht, waarin ik ook de bronnen heb benoemd die eventueel betrokken zouden kunnen worden bij het verhaal. Ik heb ook aangegeven wat mijn onderzoek uniek maakt (“Dit onderzoek is nog niet op deze schaal gedaan (…)”). Daarnaast geef ik wel iets prijs over de resultaten, maar geef ik nagenoeg niets weg. Zo probeer ik Sjoerd in dit geval nieuwsgierig te maken naar het verhaal.

Als ik terugkijk op deze pitch, zijn er voor mij drie verschillende leermomenten:

  • Ik had nog iets uitgebreider mijn verhaal kunnen pitchen. Uit de pitch komt wel naar boven wat voor onderzoek ik heb gedaan, maar nog niet helemaal welke richting ik in wil met het verhaal.
  • Ik heb niet vermeld dat er een mogelijkheid is om eventueel even te bellen o.i.d. om er verder op in te gaan.
  • Ik heb een spelfout gemaakt, en dat kan niet (zie Stap 5: Wees foutloos)

De feedback die ik terugkreeg van mijn medestudenten op deze pitchmail:

  • Het had wat enthousiaster gekund. Met vragen over het onderwerp had je nog meer nieuwsgierigheid kunnen opwekken bij de redacteuren.
  • Hoe belangrijk is het vermelden van je functie als student journalistiek?

Uiteindelijk heeft de pitch helaas niets opgeleverd. Ik heb mijn stuk niet mogen publiceren bij een van de kanalen. Toch ben ik blij dat ik dit heb gedaan, want ik denk dat voor mij de drempel om iets te gaan pitchen of op te sturen nu veel lager ligt.

2 gedachten over “Het pitchen van een onderzoek, artikel of idee”

  1. Pingback: Reflectie Ontslagen Trainersverhaal – Nick Dierckx

  2. Pingback: Workshops – Evy Buitendijk

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *