Met de invoering van een derde Europese toernooi door de UEFA is het aantal clubs dat deelneemt aan de Europese competities aanzienlijk gestegen. 96 clubs kruisen, evenredig verdeeld over de drie toernooien, Europa door op zoek naar roem en glorie. Deze groei zorgt ervoor dat ook onbekendere clubs een kans krijgen om hun kunsten in Europa te vertonen. In deze serie licht ik zes van deze clubs – allen actief in de Conference League – uit. Met vandaag: Lincoln Red Imps, de eerste Gibraltarese club in een Europees hoofdtoernooi.
837 Gibraltarezen zagen hoe Roy Chipolina en Kian Ronan in de verlenging de 2-1 en 3-1 binnenwerkten. Het gebeurde in de play-offronde voor de UEFA Conference League. Het Letse Riga FC was op bezoek in het Victoria Stadium op de rots van Gibraltar. Na 180 minuten spelen stond 2-2 op het scorebord, waarna verlenging uitwees dat The Imps een ticket voor het hoofdtoernooi ontvingen. Voor het eerst in de geschiedenis van het Gibraltarese clubvoetbal kwalificeerde een club zich voor het hoofdtoernooi van een UEFA-competitie.
Daarvoor had het land slechts acht pogingen nodig. Ter vergelijking: Albanië wist pas na 47 pogingen een club in de groepsfase van een Europese competitie te krijgen, terwijl het land tien plaatsen hoger op de coëfficiëntenranglijst staat. Hoe kan het dat Gibraltar slechts acht pogingen nodig had, terwijl de GFA – de nationale voetbalbond – al in 1895 werd opgericht? De eerste poging vond pas plaats in 2014. Voor een verklaring moeten we enkele honderden jaren terug in de tijd.
Spaans veto
De ligging van het rotseiland doet vermoeden dat Gibraltar bij het Spaans grondgebied hoort, maar niets is minder waar. In 1704 veroverde een Engels-Nederlandse vloot Gibraltar. Toen in 1713 de Vrede van Utrecht werd getekend, werd de rots toegewezen aan de Engelsen. De Spanjaarden hebben sindsdien verschillende pogingen gedaan om het terug te veroveren, maar tevergeefs.
Al sinds 1991 is Gibraltar bezig om lid te worden van de UEFA. Het rotseiland voldeed aan alle voorwaarden, maar Spanje blokkeerde de toetreding met hun veto. In 2001 wijzigde de Europese voetbalbond haar statuten. Alleen onafhankelijke landen, erkend door de Verenigde Naties, konden lid worden van de UEFA. Gibraltar behoorde daar niet toe en werd dus niet toegelaten.
De GFA stapte naar het CAS en die stelde dat de aanvraag van Gibraltar getoetst moest worden aan de oude statuten. Zo werd de Gibraltarese voetbalbond in hun gelijk gesteld. Gibraltar kreeg in 2006 de status als voorlopig lid van de Europese voetbalbond. Maar om volwaardig lid te worden, moeten de UEFA-leden ten faveure van het land stemmen. Spanje ging ver om dit tegen te houden, heel ver.
De Spaanse bond dreigde in 2007 al haar clubs uit de Europese bekertoernooien te halen. “Persoonlijk zou ik dat schitterend vinden (minder, minder, minder duikelende en huilende subsidiespanjaarden vol met Fuentes-doping), maar de Europese voetbalbond die in hun slogan ‘We care about football’ het laatste woord beter kan vervangen door ‘money’, veranderde in een bang vogeltje en weigerde Gibraltar keer op keer. Geen Real Madrid en FC Barcelona in de Champions League zou namelijk geld kosten en als de Europese voetbalbond ergens voor buigt, zijn het centjes”, aldus sportjournalist Joris van de Wier in zijn boek Pot 6, waarin hij op bezoek gaat bij de voetbaldwergen van Europa en dus ook Gibraltar.
Het dreigement van Spanje had effect: alleen Engeland, Schotland en Wales stemden voor de toetreding van Gibraltar. Na veel getouwtrek heen en weer werd in 2013 opnieuw gestemd. De GFA was bij alle UEFA-leden langs geweest om hun rijke voetbalgeschiedenis tentoon te stellen. En met succes: slechts twee UEFA-leden stemden in 2013 tegen de toetreding van Gibraltar tot de Europese voetbalbond. Wit-Rusland en, niet geheel verrassend, Spanje.
En dus mag het Gibraltarese nationale elftal sinds 2014 deelnemen aan Europese kwalificatietoernooien en komen de clubs uit in UEFA-bekertoernooien. Veel leverde dat de afgelopen zeven seizoenen niet op. Veelal werd in de eerste ronde verloren. Het grootste wapenfeit was van de Red Imps, die in eigen huis het Schotse Celtic met 1-0 versloegen. Een week later in de return vlogen de Gibraltarezen er alsnog uit door met 3-0 te verliezen.
Maar nu is er weer iets te vieren op de apenrots. Lincoln Red Imps neemt deel aan de poulefase van de Conference League, waarin het gekoppeld is aan FC Kopenhagen, Slovan Bratislava en PAOK Saloniki. De eerste wedstrijd ging tegen laatstgenoemde met 0-2 verloren in het eigen Victoria Stadium. Vanavond nemen de Imps het in Kopenhagen op tegen de lokale FC, waar Kevin Diks tegenwoordig zijn kunsten vertoond.
Onderkant Keuken Kampioen Divisie
Door de toevoeging van de Conference League is het aantal clubs in Europese toernooien toegenomen. Desondanks is de kwalificatie van Lincoln Red Imps een uitzonderlijke prestatie, erkent ook Wessel Witbreuk. Hij was vorig jaar actief bij het Gibraltarese Glacis United en speelde in de competitie tegen Lincoln. “Het is een hele prestatie. Als je kijkt naar de begrotingen van andere clubs in de Conference League, liggen die een stuk hoger dan de begroting van Lincoln. Het is echt netjes wat ze aan het doen zijn.”
Binnen Gibraltar is Lincoln al jaren de topclub. Dat heeft te maken met een belangrijk punt in het reglement van de nationale competitie, vertelt Witbreuk. “In de regelgeving staat dat een team ten allen tijde vijf Gibraltarezen in de selectie moet hebben. Er zijn echter maar ruim dertigduizend inwoners. Lincoln heeft de beste begroting en haalt dus de beste vijftien Gibraltarezen op. De tweede club haalt de nummers zestien tot en met dertig op enzovoorts. Als je doorrekent, kun je het niveau van de Gibraltarezen die bij de nummer elf van de competitie spelen wel begrijpen.”
Dat zorgt ervoor dat de onderlinge verhoudingen in de competitie groot zijn. “Lincoln zou als ik het moet vergelijken met Nederland wel aan de onderkant van de Eredivisie of bovenkant van de Keuken Kampioen Divisie spelen, denk ik,” vertelt Witbreuk. “De clubs net daarachter kun je al vergelijken met onderkant Keuken Kampioen Divisie. De nummer elf van de competitie is net een zesdeklasser, haha.”
Ondanks het lage niveau van de Gibraltarese competitie, krijgt het land vier Europese tickets. Eén voor de voorronde van de Champions League en drie voor de eerste voorronde van de Conference League. Dat lokt investeerders, bevestigt Witbreuk. “Voor zo’n klein land liggen er kansen met de verdeling van de Europese tickets. Vandaar dat investeerders een gokje wagen, geld in een club pompen en dan hopen dat ze zover komen in bijvoorbeeld de Conference League zodat ze het geld terugverdienen.”
De investeerders van Lincoln Red Imps kunnen dus in hun handen wrijven, want met PAOK Saloniki, Slovan Bratislava en FC Kopenhagen komen er drie Europese clubs op bezoek op de apenrots. Veel vertrouwen heeft Witbreuk er niet in. “Dat ze daarin zitten is al heel knap. Het zou nog knapper zijn als ze een resultaat kunnen halen, zeker omdat de andere clubs hogere begrotingen hebben dan Lincoln. Mochten ze een keer winnen of een punt pakken tegen een van die clubs, dan is dat netjes en zal er zeker een feestje worden gevierd.”
______________
Lees ook de proloog over Sheriff Tiraspol
Deel 1: Sloveense coëfficiëntendwerg