Hè hè. Enkele maanden verder maar het praktijkgericht onderzoek voor Tussen de Linies is af. Al met al kijk ik terug op een leuke onderzoeksperiode waarin ik fijne gesprekken gevoerd heb met redacteuren en experts uit het werkveld. Ik denk dat ik met mijn onderzoek een goed en realiseerbaar advies/plan voor Tussen de Linies heb gemaakt. En dus ga ik er komende maanden (samen met Sander en Remon) alles aan doen om deze resultaten te implementeren in de structuur van Tussen de Linies om de groei in te zetten! In deze post blik ik terug op leermomenten, obstakels, lastige punten et cetera uit mijn onderzoeksperiode. Daarin is het belangrijk om te weten dat ik dit reflectieverslag schrijf op 22 januari, maar dat ik gedurende het afgelopen semester tussendoor notities heb gemaakt aangaande leermomenten en aandachtspunten.
In het begin van dit semester vond ik het lastig om een onderwerp te vinden voor mijn onderzoek. Uiteindelijk ging mijn keuze naar een onderzoek voor Tussen de Linies, een van de platformen waarvoor ik al langer schrijf en waar ik merkte dat het wat begon in te zakken. Met mijn journalistieke voelsprieten voelde ik aan dat het belangrijk was om nieuwe impulsen te geven aan het platform en dat was voor mij een goede manier om een onderzoeksonderwerp te vinden. Ik denk dat het journalistieke profiel waarmee ik mij wil onderscheiden (het combineren van cijfers, data en statistieken met sport en daarnaast diepgravende achtergrondverhalen en analyses schrijven) aansluit bij dit onderzoek voor Tussen de Linies. Mede omdat zij zich richten op voetbaldata en omdat ze langere artikelen schrijven over trends in de voetbalwereld.
Doordat ik merkte dat het bij Tussen de Linies op dat moment (oktober 2021) wat moeizaam ging, was het voor mij ook lastig om een kickstart te maken met dit onderzoek. Ik kreeg weinig respons vanuit de redactie als ik vroeg om hulp (bijvoorbeeld voor interviews met redacteuren), waardoor mijn eigen motivatie ook begon te zakken. Zeker met de intrede van een nieuwe lockdown (een veelvoorkomend onderwerp in mijn afgelopen halfjaar) was de motivatie laag.
Tekenend voor de medewerking van de redactieleden is het feit dat ik in de groep (11 redactieleden) het volgende bericht stuurde: “Voor mijn praktijkonderzoek ben ik benieuwd naar de reden waarom jullie schrijven voor Tussen de Linies. Ik zou het fijn vinden als iedereen vandaag of uiterlijk morgen mij een privéappje kan sturen met daarin het antwoord op de vraag: waarom schrijf je voor Tussen de Linies? Neem daarin mee: waarom voor Tussen de Linies en niet voor een willekeurig ander voetbalmedium? Wat is de directe aanleiding geweest? Waarom doe je het nog steeds? etc. Alvast bedankt 🙏” Uiteindelijk kreeg ik na meermaals herinneren slechts van drie van de elf redactieleden een reactie… dat helpt natuurlijk niet mee in het onderzoek, omdat ik niet altijd het idee had dat iedereen volledig wilde meewerken. Gelukkig kreeg mijn motivatie een positieve stimulans nadat ik Remon en Sander had gesproken, omdat zij mij van nieuwe aanknopingspunten voorzagen.
Gesprekken
Ik heb voor dit onderzoek gesprekken gevoerd met redactieleden Remon en Sander, maar ook met journalisten Bart Frouws (Opta) en Sam Planting (o.a. de Volkskrant en Het Parool). Vooral de gesprekken met de twee journalisten hebben mij veel geleerd. Beide gesprekken waren ook van lange duur (Frouws ruim vijftig minuten en Planting sprak ik iets langer dan een uur), waarin we uitgebreid hebben gepraat over de voetbaldatajournalistieke markt en mijn onderzoek, maar ook over mijn persoonlijke ervaring als journalist, hun werkwijzen, mijn toekomst et cetera.
Met Frouws heb ik het lang gehad over het bedrijf Opta. Opta is dataleverancier voor onder andere ESPN en VI, maar ook voor de NOS, AD, Telegraaf enzovoorts. Ik heb met Frouws gepraat over hoe zij hun data verzamelen, wat ze er precies mee doen, hoe ze data makkelijk kunnen filteren en nog veel meer. Ik merkte door dit gesprek dat mijn interesse in Opta en dataverzameling (zeker met betrekking tot voetbal) groot was, waardoor ik soms mijn eigen onderzoek even vergat en helemaal in het gesprek opging. Ik vind dit een goed teken, want het betekent dat het journalistieke profiel wat ik voor mezelf geschetst heb – sportjournalist met voorliefde voor data – juist is.
Met Planting praatte ik onder andere over zijn projecten voor onder andere De Volkskrant. Zo produceerde hij afgelopen zomer ‘Kijken als een Kenner’, een groot project met verschillende redacteuren, vormgevers en codeurs voor De Volkskrant over het Nederlands Elftal op het EK. Daarnaast hadden we het (natuurlijk) over Tussen de Linies, waarvoor hij ook tips gaf. Daarnaast gaf hij ook tips voor journalisten (en dus ook voor mij). Hier heb ik veel aan gehad. Een greep uit de tips:
- Zo had hij de tip om als journalist te blijven lezen. “Een manier om je inzichten te verbeteren is om te kijken wat er is, hoe dat is gemaakt en hoe jij het anders zou willen doen. Je denkt bij jezelf: wat die Pieter Zwart doet is knap. En dan ga je bekijken: hoe doet hij dat? Hoe maken zij hun ‘saus’?
- Met deze saus doelde hij op kernwaarden die een verhaal moet bevatten. Zeker voor Tussen de Linies (een vrijwillig platform) is het belangrijk dat de berichten leuk zijn. Hij gaf aan dat dit ‘sausje’ dus niet alleen moet bestaan uit goed gebruik van data en een sterk verhaal, maar dat het verhaal ook leuk en enthousiast moet zijn. “Iedereen neemt zichzelf wat te serieus hier, terwijl het niet altijd nodig is: het gaat om voetbal.”
- Daarnaast gaf hij enkele namen van Britse journalisten die hij goed vond in het gebruiken van data op een leuke en sterke manier. Namelijk John Muller (The Athletic) en Ryan O’Hamlen (ESPN). Deze ben ik direct gaan volgen en inmiddels heb ik al flink wat stukken van deze heren gelezen, waarbij ik heb gelachen en heb geleerd.
Onderzoek doen
Voor dit onderzoek heb ik niet alleen bronnen gesproken, maar ook literatuuronderzoek gedaan. Om eerlijk te zijn, had ik dit nog niet vaak gedaan. Ik heb daarom pas dit onderzoek geleerd om te werken met Google Scholar en bijvoorbeeld SpringerLink. Ik wist al wel van het bestaan van deze databanken af, maar heb nu ook daadwerkelijk met ze gewerkt. Dat is gunstig, omdat het belangrijk is voor het afstudeeronderzoek van volgend jaar.
Ik merkte tijdens het onderzoek doen wel dat ik het lastig vond om in te schatten wanneer ik voldoende had. Zo schrijf ik bijvoorbeeld over een nieuwsbrief voor Tussen de Linies in mijn onderzoek. Over een nieuwsbrief zijn zoveel verschillende dingen geschreven en ieder puntje van de nieuwsbrief is wel onderzocht. Welk lettertype werkt het best, hoeveel afbeeldingen moet je toevoegen, welke kleuren: van alles in de nieuwsbrief kun je online iets vinden. Als ik al die informatie zou moeten verwerken in mijn onderzoek, wordt het een verslag van +100 pagina’s met veel te veel informatie. Maar anderzijds wil je wel voldoende informatie hebben. Een lastige afweging.
Uiteindelijk heb ik meermaals de afweging moeten maken wanneer ik voldoende informatie had. Ik heb deze afweging gemaakt op basis van wat in mijn ogen een realistische stap kan zijn voor Tussen de Linies. Hierbij heb ik mijn persoonlijke observaties maar ook de gesprekken met Sander en Remon meegenomen. Daarnaast is het vooral belangrijk (bij bijvoorbeeld de nieuwsbrief of een contentkalender) dat de basis staat; daarna kunnen altijd nog verdere stappen en uitbreiding worden onderzocht.
Motivatie
Zoals eerder genoemd kwam de motivatie bij mij terug door de gesprekken met Remon en Sander. Enkele avonden daarna dacht ik aan het onderzoek en kwam ik eigenlijk tot de conclusie dat dit onderzoek mij juist voldoening moet opleveren. Als dit onderzoek bruikbaar is voor Tussen de Linies en ik neem daarin een voortrekkersrol, kan ik natuurlijk ook gebruik maken van die groei. Dat is zowel voor mijn onderzoeksresultaten, het platform als voor mij persoonlijk als journalist mooi meegenomen. Dat bracht mij extra motivatie om dit onderzoek op een goede manier af te ronden.